Wschodnie sąsiedztwo Unii Europejskiej, obejmujące Armenię, Azerbejdżan, Białoruś, Gruzję, Mołdawię, Rosję i Ukrainę, stoi w obliczu ciągłych wyzwań gospodarczych i geopolitycznych. Od czasu upadku Związku Radzieckiego kraje te zmagały się z transformacją gospodarczą, niestabilnością polityczną i powtarzającymi się globalnymi kryzysami, w tym krachem finansowym z 2008 r., spadkiem cen surowców w latach 2014-2015, pandemią COVD-19 i trwającym wzrostem inflacji. Inwazja Rosji na Ukrainę na pełną skalę w 2022 r. jeszcze bardziej pogłębiła te trudności, zakłócając handel, inwestycje i bezpieczeństwo energetyczne, wpływając jednocześnie na gospodarki w całym regionie.
Ten kompleksowy raport: Eastern European Economies Amidst Global and Regional Shocks opublikowany w serii CASE Report analizuje wpływ gospodarczy tych kryzysów, koncentrując się na czterech kluczowych obszarach: stabilności makroekonomicznej, odporności sektora finansowego, handlu zagranicznym i inwestycjach oraz bezpieczeństwie energetycznym. Podczas gdy Mołdawia została szczególnie dotknięta zakłóceniami związanymi z wojną, Armenia i Gruzja doświadczyły korzyści ze zwiększonego napływu handlu i migracji z Rosji. Ponadto niestabilność polityczna, wzrost autorytaryzmu w kilku państwach i nierozwiązane spory terytorialne nadal kształtują politykę gospodarczą i perspektywy wzrostu.
Autorzy raportu: Marek Dąbrowski, Jan Hagemejer, Christopher A. Hartwell, Vladimir Otrachshenko i Olga Popova są wybitnymi ekspertami w dziedzinie ekonomii, handlu międzynarodowego, polityki finansowej i ekonomii środowiska, z dużym doświadczeniem w badaniach akademickich, doradztwie politycznym i globalnym rozwoju gospodarczym. Ich wspólna wiedza specjalistyczna zapewnia cenny wgląd w wyzwania gospodarcze stojące przed wschodnim sąsiedztwem UE, oferując dobrze uzasadnione zalecenia polityczne dotyczące stabilności i odporności w regionie.
Raport zawiera analizę porównawczą opartą na międzynarodowych i krajowych źródłach danych, obejmującą dane od 2007 do 2023 roku. Tam, gdzie to możliwe, autorzy dodali prognozowane dane na lata 2024 i 2025.
W raporcie podkreślono słabe punkty gospodarek regionu i przedstawiono zalecenia polityczne mające na celu promowanie stabilności i odporności.
Badanie zostało opracowane w ramach projektu „Zwiększenie odporności gospodarczej Armenii, Gruzji i Mołdawii” realizowanego przez CASE – Centrum Analiz Społeczno-Ekonomicznych w Warszawie we współpracy z MODEX LLC w Erywaniu, Centrum Badań Polityki Gospodarczej w Tbilisi oraz Expert-Group w Kiszyniowie.
Na wcześniejszym etapie tego projektu opublikowano trzy studia przypadków dotyczące Armenii, Mołdawii i Gruzji.
Projekt korzystał ze wsparcia udzielonego przez Fundację Open Society Institute, numer grantu OR2023-90290.
