Raport został przygotowany dla Komisji Europejskiej, DG TAXUD, w ramach projektu TAXUD/2019/AO-14, „Badania i raporty dotyczące luki w podatku VAT w 28 państwach członkowskich UE”, i jest kontynuacją ośmiu raportów opublikowanych w latach 2013-2020.
Sprawozdanie dostarcza coroczne szacunki luki w podatku od wartości dodanej (VAT) dla UE-28, obejmujące okres 2015-2019. Luką VAT określa się różnicę między należnym VAT a faktycznymi wpływami z tytułu VAT. W ten sposób odzwierciedla utracone wpływy z tytułu VAT w porównaniu do teoretycznych obliczeń VAT. Podstawowe przyczyny tej luki można podzielić na cztery główne kategorie: (1) oszustwa VAT i unikanie opodatkowania VAT, (2) praktyki unikania VAT i optymalizacji, (3) upadłości i niewypłacalność finansowa, oraz (4) błędy administracyjne.
W 2021 roku kilka państw członkowskich UE wprowadziło tymczasowe zmiany w swoich systemach VAT. Niemcy wróciły do swojej standardowej stawki w styczniu 2021 roku, po czasowym jej obniżeniu w 2020 roku jako środka stymulującego gospodarkę w okresie pandemii. Podobnie Irlandia miała tymczasową obniżkę VAT, która trwała do lutego 2021 roku, po czym wróciła do swojej normalnej stawki. Powszechne były również dostosowania sektorowe w różnych krajach. Kilka krajów wprowadziło środki mające na celu łagodzenie wysokich kosztów energii. Cypr, Czechy i Hiszpania wprowadziły tymczasową obniżkę stawek VAT na zużycie energii elektrycznej. Inne kraje wprowadziły zmiany w stawkach VAT dla produktów i usług związanych z pandemią COVID-19.
W tym samym roku PKB wzrosło we wszystkich 27 państwach członkowskich UE, głównie z powodu stopniowego ożywienia gospodarczego po pandemii COVID-19 i wprowadzonych środków mających na celu ograniczenie jej wpływu. Ogólnie rzecz biorąc, gospodarka UE-27 wzrosła o 5,6 procent w rzeczywistych cenach w porównaniu do 2020 roku. Główny składnik bazy opodatkowania VAT, czyli konsumpcja gospodarstw domowych, wzrósł o 6,6 procent w cenach nominalnych w UE-27.
Badanie obejmuje lukę w zgodności z VAT, lukę w polityce VAT, jej składniki i efektywność C.
Raport został napisany przez zespół ekspertów CASE pod kierownictwem Grzegorza Poniatowskiego w składzie: Mikhail Bonch-Osmolovskiy, Adam Śmietanka i Aleksandra Sojka.
