Książka skupia się na dzieleniu doświadczeń i wiedzy krajów Grupy Wyszehradzkiej z Czarnogórą i Serbią, mając na celu wsparcie całego regionu Bałkanów Zachodnich. Ocenia gotowość tych krajów do członkostwa w UE, szczególnie w odniesieniu do Rozdziału 22, który dotyczy polityki regionalnej i koordynacji instrumentów strukturalnych.
Kluczowe punkty obejmują:
Cele polityki regionalnej UE:
- Spójność gospodarcza i społeczna: Głównym celem jest zmniejszenie dysproporcji między regionami w UE, wzmacniając spójność gospodarczą i społeczną. Obejmuje to wsparcie finansowe dla projektów, które mają na celu zmniejszenie luk rozwojowych między regionami.
- Konkurencyjność regionalna: Polityka ma na celu zwiększenie konkurencyjności regionów, aby UE pozostała konkurencyjna na światowej arenie. Obejmuje to inwestycje w infrastrukturę, innowacje i technologie cyfrowe, aby pobudzić gospodarki regionalne.
- Europejska współpraca terytorialna: Ten aspekt polityki promuje współpracę między regionami UE, zachęcając do wspólnych projektów i partnerstw, które wspierają rozwój regionalny i spójność ponad granicami.
Znaczenie dla krajów kandydujących:
- Zrównoważony i trwały rozwój: Polityka regionalna UE jest kluczowa dla promowania zrównoważonego i trwałego rozwoju we wszystkich państwach członkowskich i krajach kandydujących. Pomaga w zmniejszaniu dysproporcji regionalnych i wspiera spójność gospodarczą, społeczną i terytorialną.
- Ścieżka integracji: Dla krajów kandydujących, takich jak Czarnogóra i Serbia, polityka ta jest ważna w ich europejskiej ścieżce integracji. Zapewnia, że te kraje mogą dostosować się do standardów i praktyk UE, przyczyniając się tym samym do ich ogólnego rozwoju i integracji z UE.
Negocjowanie Rozdziału 22:
- Regulacje ramowe: Rozdział 22 zawiera regulacje ramowe, które określają zasady przygotowywania i wdrażania programów operacyjnych finansowanych przez Europejskie Fundusze Strukturalne i Inwestycyjne. Regulacje te uwzględniają organizację terytorialną każdego kraju, zapewniając efektywne wykorzystanie funduszy na wsparcie rozwoju regionalnego.
- Programy operacyjne: Rozdział określa, jak kraje kandydujące powinny opracowywać i realizować programy operacyjne finansowane przez UE. Obejmuje to ustalanie priorytetów, alokację zasobów i wdrażanie projektów zgodnych z celami polityki spójności UE.
W rozdziale „Polityka regionalna UE: doświadczenia i rekomendacje z Polski” zespół badaczy z CASE – Martyna Gliniecka i Jagoda Szmytkowska – piszą o wnioskach dotyczących przygotowań do akcesji i procesu w Polsce, alokacji i zarządzania kolejnymi okresami finansowania oraz rekomendacjach dla Czarnogóry i Serbii na ich okres akcesyjny.
Podsumowując, książka podkreśla strategiczne znaczenie polityki regionalnej UE dla krajów kandydujących. Zwraca uwagę na to, jak harmonizacja z acquis UE i skupienie się na efektywnym wdrażaniu lokalnym mogą zapewnić zrównoważony rozwój regionalny, pobudzić wzrost gospodarczy i poprawić jakość życia obywateli w całej Unii Europejskiej oraz krajach kandydujących na Bałkanach Zachodnich.
