Sankcje Unii Europejskiej wobec Białorusi jako skuteczne narzędzie polityki

Obecna sytuacja na Białorusi jest dość jasna. Łukaszenka trzyma się przy władzy dzięki kontroli nad siłami bezpieczeństwa i wsparciu ze strony Putina. Rosja kontroluje tyle, ile chce kontrolować. Jak dotąd nie pojawiły się istotne pęknięcia w trzymaniu się Łukaszenki przy władzy przez siły bezpieczeństwa. Choć protesty ludowe w 2020 roku były znacznie silniejsze niż wszystkie poprzednie białoruskie protesty, Łukaszenka jest przetrwającym. Przez wiele lat przetrwał kilka kryzysów politycznych i finansowych. Liczy, że i tym razem przetrwa, grając na czas.

Białoruskie ruchy demokratyczne zdają sobie sprawę, że ich czas się kończy, i obawiają się tego. Dlatego apelują o maksymalne naciski na Łukaszenkę. Unia Europejska powinna pójść za ich przykładem. Jest to przeciwieństwo standardowej procedury stopniowego zaostrzania sankcji. Celem zachodnich sankcji powinno być maksymalne obciążenie kosztami nie tylko Białorusi, ale także Rosji, aby zminimalizować rosyjski interes w kontrolowaniu Białorusi jak najwcześniej.

Cele sankcji powinny być liczne: Łukaszenka, jego rodzina i jego wspólnicy; sprawcy łamania praw człowieka; białoruskie instytucje finansowe państwowe; duże państwowe firmy białoruskie; rosyjskie banki państwowe na Białorusi; duże firmy związane z Kremlu na Białorusi; rosyjscy biznesmeni wspomagający Kreml na Białorusi; oraz handel bronią białoruską. Międzynarodowe instytucje finansowe nie powinny pomagać białoruskiemu państwu. Prawdziwe białoruskie przedsiębiorstwa prywatne i ich handel nie powinny być objęte sankcjami.

„EU Sanctions on Belarus as an Effective Policy Tool” jest dostępny na licencji Creative Commons Attribution 4.0 International. Niektóre prawa zastrzeżone przez Andersa Åslunda i Jana Hagemejera, CASE – Center for Social and Economic Research oraz CASE Belarus – Center for Social and Economic Research. Można swobodnie korzystać z pracy, pod warunkiem zachowania powyższych informacji, w tym informacji o stosowanej licencji i właścicielach praw.

Praca została stworzona w ramach Polskiego Programu Współpracy Rozwojowej, finansowanego przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej w 2021 roku, jako część programu „Wsparcie dla Demokracji”. Autorzy dziękują Franakowi Wiaczorce i Aleśowi Alachnowiczowi za użyteczne spostrzeżenia dotyczące sytuacji na Białorusi, a także Agnieszce Kulesie za nadzór nad projektem i Olga Sulkowskiej za efektywne zarządzanie projektem.