W 2015 roku, gdy milion ludzi szukało schronienia w Europie z powodu wojen i konfliktów w Syrii oraz MENA, ujawniły się wady wspólnego europejskiego systemu azylowego (CEAS). Publikacja ta analizuje, jak systemy azylowe w Niemczech, Polsce, Portugalii i Szwecji zmieniały się od 2015 roku, jakie reformy wprowadzono oraz jakie wyzwania pozostają.
W 2021 roku minęła dziesiąta rocznica okrutnej wojny w Syrii, która zmusiła miliony Syryjczyków do ucieczki, destabilizując cały region i wpływając na politykę światową. Wzrost liczby przybywających do UE ujawnił słabości CEAS, w szczególności wadliwą konstrukcję regulacji dublińskiej, która obciąża państwa członkowskie pierwszego wjazdu obowiązkiem rozpatrywania wniosków azylowych, co wywierało nadmierną presję na państwa zewnętrzne, takie jak Grecja, Włochy, Hiszpania, Malta i Cypr.
Pomimo wysiłków na rzecz wzmocnienia zdolności działania UE, kluczowe wyzwania CEAS pozostają. Brakuje kompleksowego porozumienia w sprawie reformy regulacji dublińskiej, a znalezienie rozwiązania dotyczącego solidarności i podziału odpowiedzialności między państwami członkowskimi UE jest wciąż najtrudniejszym zadaniem.
W obliczu braku ogólnego porozumienia na poziomie UE, w państwach członkowskich wiele się zmieniło od 2015 roku. W analizach dotyczących Niemiec, Polski, Portugalii i Szwecji badane są wyzwania, debaty i reformy azylowe, które miały miejsce w tych krajach. Publikacja jest częścią inicjatywy „Making Asylum Systems Work in Europe”, prowadzonej przez Fundację Bertelsmanna i Migration Policy Institute Europe we współpracy z Fundacją Calouste Gulbenkiana, Delegacją ds. Badań Migracyjnych w Szwecji (Delmi), Instytutem Spraw Publicznych w Polsce (IPA) oraz Międzynarodowym Centrum Rozwoju Polityki Migracyjnej (ICMPD). Inicjatywa ma na celu budowanie zdolności krajowych systemów azylowych, aby działały bardziej efektywnie.
Rozdział dotyczący Polski został napisany przez Agnieszkę Kulesę, ekonomistkę z CASE.