Luka VAT znów zaczyna rosnąć. Zgodne prognozy ekspertów i Komisji Europejskiej
Szacunki Komisji Europejskiej oraz ekspertów z Centrum Analiz Społeczno-Ekonomicznych wskazują, że luka VAT w Polsce znów rośnie. Rok 2020 może zamknąć się wynikiem przekraczających 14,5 proc. Dla porównania w roku 2018 było to 9,9 proc., a w ubiegłym 9,7 proc.
- Luka VAT w Polsce znów może wzrosną - wynika z szacunków Komisji Europejskiej i CASE
- Jeśli prognozy się sprawdzą, luka w tym roku będzie wyższa nawet niż w roku 2017
- Wzrost luki to trend ogólnoeuropejski
Łączna wartość VAT-owskiej luki w całej Unii Europejskiej wyniosła w 2018 r. około 140 mld euro - wynika z najnowszego raportu Komisji Europejskiej. I choć są w nim dane pozytywne dla Polski - luka w porównaniu do 2017 r. zmalała o 4,4 pp. do poziomu 9,9 proc. (około 4,4 mld euro - red.) - to są i dane niepokojące.
Z prognoz na rok 2020 wynika bowiem, że dziura w przychodach z tytułu podatku od towarów i usług znów wzrośnie. I tak, choć ta za 2019 r. powinna zamknąć się na poziomie 9,7 proc. (o 0,2 pp. mniej iż w 2018 r.), to już w 2020 r. luka podskoczy ponownie do poziomu 14,6 proc.
Eksperci zgodni
Podobne szacunku opublikowali eksperci CASE (Centrum Analiz Społeczno-Ekonomicznych - red.). Wynika z nich, że tegoroczna luka osiągnie 14,5 proc. teoretycznych zobowiązań podatników. W ocenie analityków będzie to oznaczało wzrost nie tylko powyżej średniej unijnej (szacowanej na 13,7 proc.), ale i powyżej wyniku z 2017 r.
Minister pisze o lockdownie
Do prognoz odniosło się już Ministerstwo Finansów. „Obecnie jest za wcześnie aby mówić o wielkości luki VAT za ten rok. Zmniejszenie wpływów z VAT, które zakładamy w NUB2020 wynika głównie z efektów zamrożenia gospodarki, które ograniczyły konsumpcję prywatną” - napisał Kościński w oficjalnym komentarzu.
Szef resortu zwrócił w nim uwagę, że „aktualnie po lockdownie obserwujemy dynamiczną odbudowę dochodów z VAT, co może oznaczać, ze skala ubytków we wpływach VAT będzie mniejsza iż pierwotnie zakładaliśmy”.
Trend europejski
Wzrost luki VAT w 2020 r. to, według szacunków KE, trend ogólnoeuropejski. Luka w tym roku ma bowiem sięgnąć 164 mld euro wobec 140 mld euro w 2018 r. i 142,9 mld euro w 2019 r. To jeden z efektów pandemii koronawirusa.
- Dzisiejsze dane pokazują, że wysiłki na rzecz wyeliminowania możliwości oszustw związanych z VAT i uchylania się od płacenia podatku VAT postępują stopniowo. Potrzeba jednak znacznie więcej pracy - powiedział unijny komisarz ds. gospodarczych Paolo Gentiloni.
- Pandemia koronawirusa drastycznie zmieniła perspektywy gospodarcze UE i może zadać poważny cios wpływom z podatku VAT. Obecnie, bardziej niż kiedykolwiek, krajów UE po prostu nie stać na takie straty. Dlatego musimy zrobić więcej, aby zintensyfikować walkę z oszustwami związanymi z VAT - dodał.
"Rekordziści"
Najwyższa luka VAT, według KE, w 2018 r. wystąpiła w Rumunii, gdzie wyniosła 33,8 proc. Na kolejnych miejscach znalazły się Grecja (30,1 proc.) i Litwa (25,9 proc.). Najmniejsze różnice w oczekiwanych i realnych poborach były w Szwecji (0,7 proc.), Chorwacji (3,5 proc.) i Finlandii (3,6 proc.).
W badaniu KE zastosowano metodologię wykorzystującą dane z rachunków narodowych, aby oszacować skalę problemu. Luka VAT ma znaczenie zarówno dla UE, jak i dla państw członkowskich, ponieważ podatek ten stanowi wkład zarówno do budżetu unijnego, jak i budżetów krajowych.